CRÍTICAS Á REAL ACADEMIA GALEGA,
Por Xabier Lago Mestre.
A Real Academia Galega (RAG) vén
de emitir un documento titulado “Declaración institucional da Real Academia
Galega a prol dun pacto pola lingua”. Este manifesto amosa a súa preocupación
institucional pola grave problemática do idioma galego na Comunidade autónoma.
Principalmente salienta a progresiva merma de falantes desta lingua. Ademais
propón diversas medidas para mudar esta dinámica negativa. Por suposto que é
doado estar dacordo co contido da dita declaración. Agora ben, queremos
criticar que se esqueza unha vez máis calquera expresa mención á problemática
do galego nas bisbarras estremeiras, Eonavia, Seabra, Val de Xálama e O Bierzo.
Abraia
que os numerosos académicos e correspondentes da devandita Real Academia Galega
non tiveran en conta que tamén hai falantes galegos nos ditos territorios
lindeiros. Coido que os falantes estremeiros temos dereito e lexitimidade para
protestar por este esquecemento, voluntario ou non, da nosa existencia hoxe.
Levamos séculos de resistencia ativa contra os gobernos foráneos de Asturias,
León, Castela e Estremadura polo mantemento do noso idioma galego. Agora vemos
coma se nos ignora á hora de analizar a problemática do galego no ano 2024.
Lembramos que
a vella Lei de nomalización lingüística de Galicia (1983) tivo o acerto de
lembrar a existencia do galego estremeiro. No seu título V xorde o “Galego
exterior”, e no seu artigo lemos “protexer a lingua galega falada en
territorios limítrofes con la Comunidade autónoma” (21.2). O idioma
galegoasturiano ten recoñecemento no Estatuto de Asturias (art. 2), o galego expresamente
admitido no Estatuto de Castela e León (art. 5.3) e a chamada Fala no Estatuto de
Estremadura (art. 9.47), declarada ben de interese cultural en 2001. Dende logo
non teñen sido doados estes recoñecementos legais para o galego estremeiro
porque detrás hai muitas décadas de reivindicación social. Por iso doe tanto
que a RAG faga esta desfeita coas nosas minorías estremeiras na súa declaración
institucional.
Máis
aló da posible dialetización do galego no noroeste peninsular, todos temos
conciencia de falar a mesma lingua. Velaí a luita acotío pola normalización no
uso deste idioma fronte á imposición doutros (asturiano, leonés e castelao). Acúsannos
de colonizar territorios non galegos, impoñer o ensino do galego, rematar cos
dialetos locais, espallar o galego normativo de Compostela, crear toponimias
foráneas, fixar sinalización bilingüe, etc. En Asturias din que non se existe o
galego senón a fala de eonavia. Pola outra banda, os leonesistas odian o
galleguismo lingüístico do Bierzo porque cuestiona a súa identidade territorial
e política fronte a Castela.
Cando temos de
ler a declaración antedita sentímonos máis sós aínda. Non hai razón para este
novo esquecemento da nosa existencia lingüística. Se morre paseniño o noso
galego estremeiro tamén rematará parte do idioma da Comunidade autónoma de
Galicia. Tantos académicos sobranceiros e non toman conciencia desta realidade
lingüística incuestionable. Será isto polos prexuízos dos académicos ou polos
medos a outros conflitos políticos, propios ou foráneos?. Dános igual! nas
bisbarras estremeiras seguiremos a resistir mentres haxa falantes orgullosos de
falarmos galego.
O Bierzo,
decembro de 2024.
WWW.OBIERZOCEIBE.BLOGSPOT.COM
Ningún comentario:
Publicar un comentario